Soevereiniteit van de Nederlandse overheid is afgelopen tijd een hot topic. Veelal nu aangewakkerd door de gang naar cloud door Nederlandse overheidsonderdelen en de verslechterde omgang tussen de Verenigde Staten en Europa als geheel. Het is belangrijk dat de Nederlandse overheid altijd haar werk kan blijven uitvoeren en niet gemakkelijk uitgezet kan worden door buitenlandse mogendheden. Effectief maakt het in dat verhaal niet uit wie de andere partij is. Op het moment vinden we de VS even minder leuk maar in de historie van ons koninkrijk (en republiek) hebben we ook genoeg gevochten met Europese partijen dus ervan uitgaan dat dat nooit meer gaat gebeuren is natuurlijk heel mooi maar misschien niet reëel. Helaas overigens.
Dan is de vraag hoe komen we tot een overheid die onafhankelijk kan opereren en niet zomaar van buitenaf gestopt kan worden. Of waarvan data ongewenst ingezien kan worden.
Belangrijk is ook dat veelal software on-premise in eigen datacenter draaien als holy grail gezien wordt maar de vraag is hoe lang je dit vol kunt houden als er remote kill switches zijn of je simpelweg geen updates meer krijgt waardoor je services hackbaar worden en datalekken zullen plaatsvinden. Effectief zullen beiden op langere termijn hetzelfde effect hebben; je zult moeten stoppen met je dienstverlening.
Eigenlijk kom je daarmee op de conclusie dat alleen Nederlandse software en opensource software die niet hard gebonden is aan 1 land ervoor zal zorgen dat je onafhankelijk kunt blijven opereren in tijden van vijandschap. En daarbij dien je actief te sturen op het onafhankelijk (of Nederlands) houden van deze bedrijven in de tussentijd.
Ook is het niet alleen cloud waar dit speelt, maar is dit stiekem veel groter. Ook als de mobiele telefoons met iOS en Android en de mooie 2FA tools die erop draaien stoppen zal eigenlijk geen enkele ambtenaar kunnen inloggen en werken. Hetzelfde geldt voor teams, Sharepoint, Outlook en Windows laptops en servers die opeens bricked zijn. Veel bestanden gaan verloren en het werk valt stil.
Eigenlijk zou er dus voor iedere category tool en hardware die benodigd is een Nederlandse of open tool beschikbaar moeten zijn en zou de Nederlandse overheid hierop moeten investeren en sturen.
Een hele hoop werk voor een toch wel klein landje. Maar met overheidsuitgaven van bijna 500 miljard euro in 2024 toch zeker wel te doen als de overheid krachten van losse overheidsonderdelen bundelt en prioriteiten stelt.
Maar dan blijft natuurlijk de vraag of het wenselijk is en waar je precies de grens wilt leggen voor het zelf doen en het laten doen. Met alles zelf doen mis je schaalvoordelen dus betaal je wel een hogere prijs voor hetzelfde product of service. En wil je alleen volledig zelfstandig staan op IT vlak of geldt dit ook voor andere vlakken? Zelfstandig volledig bepaalde gevechtssystemen zoals straaljagers ontwikkelen kan voor ons kleine land waarschijnlijk nooit uit.
Daarnaast hebben we nu een begrotingstekort dus één van deze projecten oppakken betekent waarschijnlijk andere zaken laten. Snijden in iets als onderwijs of de zorg doet eigenlijk altijd direct pijn.
Kortom een lastig politiek verhaal ongeacht waar je de grens legt en hoe je die wilt halen.
Terug naar thuis