In je middelbare school tijd krijg je veelal iets van een vak zoals maatschappijleer waarin basaal wordt uitgelegd hoe een overheid werkt en wat het precies doet. Hetzelfde geld als vakken zoals economie op middelbare school maar ook op de universiteit. De overheid is veelal 1 ding of organisme dat beleid vaststelt en uitvoert maar hoe dat nu precies werkt wordt veelal niet heel diep op ingegaan.
De politiek en haar werk is wel een soort van inzichtelijk doordat veel vergaderingen en stukken openbaar zijn en daarmee te volgen en te begrijpen zijn. Hierna krijg je wetten en beleid dat door de (zittende) regering wordt opgesteld en door moties en amendementen (allemaal mits gedragen) wordt bijgesteld. Ik maak het nu heel simpel maar omtrent dit proces heb je ook nog wat andere partijen zoals de Senaat die ook nog een belangrijke rol spelen tot het tot stand komen van wetten. Voor nu negeren we dat even.
Dan heb je een wet/beleid en dan sta je echt nog aan het begin qua uitvoer. Vooral het uitvoeren ervan is denk ik vaak redelijk onzichtbaar omtrent hoe dit tot stand komt en hoe het er precies mee gaat.
Alle ministeries die verantwoordelijk zijn voor een bepaald onderdeel schrijven een uitdieping van het beleid en de plannen van de regering die uitgevoerd dienen te worden zodat het concreter wordt hoe iets precies moet gaan werken. Vaak is dat dan nog vooral functioneel qua regels waar een regeling aan moet voldoen. Een soort van business rules voor een regeling.
Als bovenstaande pakket af is dient er dan een rijksagentschap gevonden te worden die dit tot uitvoer kan brengen. Soms is dit een generiek(er) rijksagentschap, zoals bijvoorbeeld RVO met haar diverse regelingen, maar soms ook een specialistische zoals het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Drie keer raden waar de laatste zich veelal mee bezighoudt. Dit agentschap neemt veelal ook weer middelen en diensten af van andere agentschappen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan IT services.
Zo zijn er een hoop partijen betrokken bij het realiseren van een regeling. Al deze partijen dienen samen af te stemmen en te overleggen via verschillende lagen, van diverse managementlagen tot operationele afstemming.
En dan zijn er ook nog samenwerkingsverbanden tussen diverse overheidspartijen en natuurlijk nog Europese instellingen die met wetten en regelingen kunnen komen die een nationale variant dienen te krijgen. Er zijn in totaal zelfs 1600 organisaties die samen de overheid maken.
De realiteit is ook dat na deze cyclus een regeling waarschijnlijk niet voor altijd af is en ongewijzigd uitgevoerd kan blijven worden. Nadat de regeling van kracht wordt zullen meerdere partijen evalueren wat het effect is en of het daadwerkelijk het gewenste effect is wat eerder is bedacht. Zo niet zullen er uitbreidingen of aanpassingen komen op de regeling. Door de vele partijen die betrokken zijn kan het ook nog even duren voor de volledige feedbackloop is doorlopen en de gewenste wijzigingen in kaart zijn gebracht.
Dit alles is een versimpelde versie van de overheid maar laat wel zien hoe complex het werk en de benodigde afstemming eigenlijk is. En ook hoeveel partijen zijn betrokken. Ik vraag me af of dit niet simpeler zou kunnen.
Terug naar thuis